ANADOLU ÜNİVERSİTESİ GİRİŞİMCİLİK POLİTİKASI UYGULAMA ESASLARI
1- KAPSAM
Bu esaslar, Anadolu Üniversitesi’nin girişimcilik desteklerinden yararlanacak başta üniversite personeli, öğrencileri ve mezunları olmak üzere tüm girişimci adayları veya girişimcilerle ilgili her türlü girişimcilik faaliyetlerini kapsar.
2- KAVRAMLAR
Bu esaslar kapsamında;
- Anadolu Üniversitesi Girişimcilik Ekosistemi: Üniversitede girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılmasını ve girişimciliğin geliştirilmesini sağlayacak, ARİNKOM, ANAÇ (Anadolu Üniversitesi Ön Kuluçka Merkezi), KOSGEB ANADOLU TEKMER, Girişimcilik Eğitim ve Araştırma Birimi (GEAB), Anadolu Teknoloji Araştırma Parkı Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (ATAP A.Ş.) vb. kurumlar, örgütler, bireyler ve girişimcilerle; girişimciliği kolaylaştıran, koruyan politika ve destek mekanizmalarının tümünü,
- ARİNKOM: Anadolu Üniversitesi Ar-Ge ve İnovasyon Koordinasyon Birimini,
- Çekirdek Sermaye: Yeni bir iş kuran girişimciye genellikle pazar araştırması, kavramsal doğrulama, ürün ya da prototip geliştirme fazı için sağlanan, yüksek risk içeren ve daha ileri sermaye/fonlara göre daha düşük miktarlardaki finansal destek,
- Danışmanlık; kurumlara / kuruluşlara /girişimcilere ihtiyaç duyduğu özel bir alanda ya da konuda gerektiğinde işin yapılmasını da kapsayacak şekilde profesyonel hizmet sunulmasını,
- Girişimci; yeni ürün, süreç veya pazarları tespit edip bunları kullanarak yeni bir ekonomik faaliyet başlatarak veya var olan bir ekonomik faaliyeti büyüterek değer yaratan kişiyi,
- Girişimcilik: Malların ve/veya hizmetlerin keşfi, gelişimi ve işletilmesi için iş kurma ve eyleme geçme sürecini,
- Fikir Ürünleri: Markalara, patentlere, faydalı modellere ve buluşlara kaynaklık eden; endüstriyel tasarımlar, entegre devre topografyaları, internet alan adları, eserler, veri tabanları, bilgisayar yazılımları ile açıklanmamış bilgilerin korunması şeklinde tanımlanabilecek ticari sır vb. diğer fikir ürünlerini,
- Fikri Haklar: Yaratılan fikir ürünleri üzerinde sahibine ait olan manevi ve mali hakları,
- Kuluçka: Özellikle genç ve yeni işletmeleri geliştirmek amacıyla; girişimci firmalara ofis hizmetleri, ekipman desteği, yönetim desteği, mali kaynaklara erişim, kritik iş ve teknik destek hizmetlerinin bir çatı altında tek elden sağlandığı yapıyı,
- Melek Yatırımcı: Girişimcilere mentörlük, ilişki ağları ile buluşturma gibi destekleri sağlayacak şekilde yatırım yapan “Bireysel Yatırımcı”yı,
- Mentorluk: Yönetim sistemleri ve stratejik planlama konularında yetkin kişiler tarafından işe yeni başlayan kişi ya da firmalara başarılı olmaları için öğrenme ve deneyim aktarmayı ve yüz yüze bir araya gelmeyi de kapsayacak biçimde ve hedeflenen gelişim evresine ulaşıncaya kadar rehberlik sağlanmasını,
- Proje Pazarı: Yeni proje işbirliklerinin başlatılması ve/veya yeni ortaklıkların kurulması için yapılan etkinlikleri,
- Risk Sermayesi: Uzun dönemde yüksek büyüme ve yatırım geri dönüş potansiyeli görülen, belirli bir eşiğe ulaşmış ve teknoloji tabanlı şirketlere genellikle hisse karşılığı yapılan riskli yatırımı,
- Teknoloji Değerleme: Yenilikleri ve fırsatları da dikkate alarak, bilimsel ve teknik yöntemlerin kullanılmasıyla yapılan değerlendirme sonucuna göre değerin belirlenmesi işlemini,
- Teknoloji Transferi: Üniversitenin ve/veya araştırmacılarının sahip olduğu teknoloji, bilgi, birikim, know-how, tasarım, üretim yöntemleri ve sistemlerinin; faydaya ve ekonomik değere dönüşümünü sağlamak üzere sözleşme yapılarak 3’üncü taraflara devredilmesi ya da kullanımına izin verilmesini,
- Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) : Teknoloji geliştiricisi AR-GE kurumları/kuruluşları ile teknoloji kullanıcısı sanayi şirketleri/diğer teknoloji/AR-GE kurumları/kuruluşları arasında bilgilendirme, koordinasyon, araştırmayı yönlendirme, yeni AR-GE şirketlerinin oluşturulmasını teşvik etme, işbirliği geliştirme; fikri mülkiyet haklarının korunması, pazarlanması, satılması; fikri mülkiyetin satışından elde edilen gelirlerin yönetilmesi konularında faaliyet gösteren yapıyı,
- Teknopark: Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip yapıyı,
- Ticarileşme: Üniversitenin/araştırmacıların/girişimcilerin sahip olduğu bilginin gelir sağlayacak şekilde endüstriyel ve ticari amaçla uygulanmasını, sözleşmeyle kullanımına izin verilmesini ve/veya bilginin üretilerek doğrudan satışa sunulmasını,
- Yenilik (İnovasyon): Sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilen, mevcut pazarlara başarıyla sunulabilecek ya da yeni pazarlar yaratabilecek; yeni bir ürün, hizmet, uygulama, yöntem veya iş modeli fikri ile oluşturulan süreçleri ve süreçlerin sonuçlarını ifade eder.
3- GİRİŞİMCİLİK DESTEK ÇERÇEVESİ
Anadolu Üniversitesi; girişimcilik ekosisteminin yaratılması ve girişimcilik desteklerinde girişimci adaylarının belirlenmesinden, küresel ölçekte rekabet edebilir seviyeye erişene kadar ihtiyaç duyacağı tüm iç ve dış kaynakların planlanıp sağlanmasını esas alan bir yaklaşımı benimser. Bu yaklaşımda girişimcilerin her aşamada üstlenecekleri riskleri en aza indirmek ve gelişmelerini en üst seviyeye çıkarmak esastır.
Girişimcilik desteği;
- Girişimci proje yarışmaları ve bu amaçlı destek duyuruları gibi farkındalık ve bilgilendirme sistemlerinin oluşturulmasına yönelik hizmetleri,
- Mentorluk, danışmanlık, eğitim vb. hizmetlerini,
- Ön kuluçka, kuluçka ve teknoparkta yer/ofis temini, laboratuvar kullanımı gibi fiziksel olanak ve altyapı desteğini,
- Çekirdek sermaye, risk sermayesi, melek yatırımcı, proje pazarları gibi iç ve dış finansman desteklerini ve ağ yapılarına erişim hizmetlerini,
- Ölçme-izleme-değerlendirme sistemlerinin tasarımını ve uygulanmasını kapsar.
4- ARİNKOMUN GÖREVLERİ
ARİNKOM; yenilikçi iş fikirlerini ticarileştirmek amacıyla şirket kurarak yüksek ekonomik değer sağlanmasına aracılık etmekle; bu süreçlerde fikri hak yönetimi, sermaye desteklerine erişim, kuluçkalık ya da teknoparklarda yer almasını sağlamakla; hukuksal işlemler, iş geliştirme ve pazarlama gibi konularda eğitim, danışmanlık, ticarileştirme ve yatırım stratejileri için mentorluk hizmeti sunmakla; ekosistemde yer alan diğer birimlerle işbirliği içinde girişimcilik kültürünün gelişmesine destek olmakla yükümlüdür.
ARİNKOM ayrıca ticarileşme potansiyeli saptanan teknolojiler için kapsamlı yatırım öncesi teknik durum tespit raporunun oluşturulması, teknolojinin tanımlanması, validasyonu ve değerlendirme raporunun oluşturulması ve çeşitli programlar aracılığıyla girişimcileri hazırlayarak, girişimcinin yurt içi ve yurt dışı yatırım şirketleri, fonlar ve risk sermayesi kuruluşlarıyla görüşmelerin ayarlanması için çalışmalar yapılmasından sorumludur.
5- HAK SAHİPLİĞİ VE YÜKÜMLÜLÜK
Girişimcilerin hak ve yükümlülükleri şunlard
- Fikri haklar; aksine bir sözleşme yapılmamışsa “Anadolu Üniversitesi Girişimcilik Ekosistemi” nde yer alan girişimciye aittir.
- Girişimci, yeniliklerin geliştirilmesinde doğrudan ya da dolaylı olarak Üniversitenin alt yapı olanaklarından yaralanmak isterse Üniversiteden izin almak zorundadır. Üniversite, ilgili fikir ürünlerinden herhangi bir gelir elde edilmesi durumunda, kendi katkısını aşmayacak ancak girişimcinin haklarına zarar vermeyecek uygun bir bedeli talep etme hakkını saklı tutar.
- Girişimci, Üniversitede görevli bir öğretim elemanı ise geliştirmeye dair fikri hakların tespit edilmesi, korunması ve ticarileştirilmesini Üniversiteden talep edebilir. Bu durumda kendine ait olan buluş, tasarım, eser veya diğer fikir ürünlerini herhangi bir ortamda açıklamadan veya yayınlamadan, fikir ürününü yeterince açık ve tam yazılı biçimde tanımlamış olarak Üniversiteye başvurur. Bu süreçte Üniversitenin bu hususla ilgili birimi olan ARİNKOM’dan ve altyapı olanaklarından yararlanabilir.
- Girişimcinin sahip olduğu teknolojinin dışarıya aktarılması veya kullandırılması esasları düzenlenecek sözleşme ile belirlenir. Bu durumda sözleşme esaslarını belirlemek ve onaya sunmak üzere ARİNKOM yetkilidir.
6- TİCARİLEŞTİRMEDE PAYLAŞIM ESASLARI
“Ticarileştirmede Paylaşım Esasları” şunlardır:
- Girişimciye ait teknolojinin ticarileştirilmesi kapsamında süreçlerdeki hak ve yükümlülüklerin tespitine ve gelir paylaşımına yönelik olarak Üniversite ve girişimci arasında bir sözleşme düzenlenir. Sözleşme sürecinden sonra ARİNKOM; doğrudan veya dış destek alarak konuya yönelik validasyon, ticarileştirme vb. süreçler için gerekli çalışmaları yapar ve sonuçlandırır.
- Girişimciye ait teknolojinin ticarileştirilerek gelir elde edilmesi durumunda gelir paylaşımı, “Anadolu Üniversitesi Fikri Haklar, Teknoloji Transferi ve Bilginin Ticarileşmesi Politika ve Esasları”nda yer alan oranlar üzerinden gerçekleşir. Paylaşım oranları Tablo 1’de belirtildiği üzere vergiler dahil tüm giderler sonrası geriye kanlan net gelir üzerinden gerçekleşir.
Net Gelir Miktarı (TL) |
Araştırmcının Net Gelirden Aldığı Pay (%) |
Üniversitenin Net Gelirden Aldığı Pay (%) |
0 - 50.000 |
90 |
10 |
50.001 - 100.000 |
80 |
20 |
100.001 - 250.000 |
70 |
30 |
250.001 - 500.000 |
60 |
40 |
500.001 ve üzeri |
50 |
50 |
Girişimci, Üniversiteyle teknolojinin ticarileştirilmesine yönelik imzaladığı sözleşme kapsamındaki teknolojiyle ilgili raporların hazırlanmasına ve diğer çalışmaların tamamlanmasına katkı sağlar. Girişimcinin sözleşmeye konu olan teknolojisine ait şirketine yatırımcı tarafından ARİNKOM aracılığıyla yatırım yapılması durumunda; girişimci yatırımın %5’ine karşılık gelen tutarı nakdi olarak Üniversiteye aktarır.
ARİNKOM aracılığıyla yatırımcı bulma ve teknolojiyle ilgili kapsamlı teknik raporların veya diğer çalışmaların başka bir üniversite ve/veya kurumla yapılması durumunda bu oran, taraflar arasındaki anlaşmaya göre belirlenir.
7- ARİNKOM HİSSESİ
Anadolu Üniversitesi, ARİNKOM aracılığıyla girişimcinin sahip olduğu teknoloji ve/veya bilginin dışarıya aktarılması veya kullandırılması sonucu gelir elde ederse ya da girişimciye yatırımcı bularak gelir sağlarsa bu gelirin %15’ini ARİNKOM’un kullanımına bırakır.
8- USUL, İLKE VE ESASLAR
Üniversitenin girişimci personeli; yeni bir şirket kurması veya ortak olması ve/veya var olan bir şirketi devralması ve ortak olması durumunda Üniversite yönetimini ve ARİNKOM’u bilgilendirmekle yükümlüdür.
Anadolu Üniversitesi; “Anadolu Üniversitesi Girişimcilik Ekosistemi”ni geliştirmek için ulusal/uluslararası kurumlarla/kuruluşlarla girişimcilere yönelik programlar yürütebilir, bu programların yürütülmesi için sponsorluk anlaşması yapabilir.
Üniversite; başta Üniversite personeli, öğrencileri ve mezunlarının şirketleşme süreçlerini destekleyecek mekanizmalar ile var olan ve/veya gelecekte oluşabilecek destek programlarını tamamlayıcı ve hızlandırıcı mekanizmalar kurabilir, yer temininde ve bazı giderlerin karşılanması konusunda destek olacak avantajlar tanıyabilir.
Üniversite; küresel girişimcilik ekosistemindeki gelişmelere bağlı olarak “Anadolu Üniversitesi Girişimcilik Ekosistemi”ni geliştirecek yeni birim, merkez ve teknopark gibi oluşumları kurabilir.
9-YÜRÜRLÜK
“Anadolu Üniversitesi Girişimcilik Politikası Uygulama Esasları”, Anadolu Üniversitesi Yönetim Kurulu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer.